woensdag 29 december 2010

Bijen en insecten

Inleiding

Welkom op mijn blog,
In deze blog vind je lesideeën om een lesje te geven over insecten en bijen. Mijn lesje is gericht op het derde leerjaar (groep 5). Op deze blog is ook uitleg te vinden over insecten algemeen. Verder zal ik ook meer vertellen over bijen en wespen.

Lesideeën

Inleiding
-   Je kan een stukje tonen uit de film ‘bee movie’ of ‘antz’.
Opgelet: niet alle stukken zijn waarheidsgetrouw dus selecteer waarheidsgetrouwe fragmenten.
Kern
-    Alle info die hierboven staat kan verwerkt worden tot de kern van een les (de les duurt  ongeveer 1u20 minuten).
-    Werkblaadjes: dit zijn de werkblaadjes die ik heb gebruikt tijdens de les.
werkblaadje 1
 

-    Filmpje schooltv: ‘honing, van de bijtjes naar je boterham’ http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20060411_honing01
-  Maar ook het volgende youtubefilmpje kan helpen



Slot
-     Ik heb de les afgesloten met de leerlingen honing te laten proeven. Je zult ervan verschieten hoe weinig leerlingen al honing hebben gegeten. Ik serveerde de honing op een droog koekje. Kinderen die echt geen honing lusten kregen dan een koekje.

Bijen versus wespen

Wat is het verschil tussen wespen en bijen?

Bijen…
Wespen…
…kunnen honing maken.
…kunnen geen honing maken.
… kunnen maar één keer steken.
… wespen kunnen meerdere malen steken.
… zijn behaard.
… zijn niet behaard.
… zijn bruin- zwart.
… zijn geel- zwart


Slim gastje!
Zoals je kan zien in de tabel hierboven zijn wespen geel en zwart. Deze kleuren waarschuwen andere dieren dat de wesp gevaarlijk is. De zweefvlieg is een zeer slim insect hij heeft dezelfde kleuren aangenomen van een wesp. Waardoor andere insecten en ook mensen denken dat hij een wesp is. Hierdoor laten ze de zweefvlieg met rust. Dit trucje heet mimicry (of nabootsing).

Honing

Hoe wordt honing gemaakt in hun natuurlijke omgeving?
Het begint allemaal op het bloemenveld. Bijen zuigen nectar uit de bloem. Deze nectar slaan ze op in hun honingzak. Met de nectar vliegen ze terug naar het nest. Werkbijen zuigen dan de nectar op en kauwen hierop. Hierdoor verandert de suiker die in de nectar zit. De nectar wordt vervolgens in honingraten gespoten. Honingraten zijn gemaakt van bijenwas. Met hun vleugels wapperen de bijen de nectar droog. Wat overblijft is honing.
Bijen maken ook honing in gevangenschap.
Een imker of bijenhouder houdt bijen in gevangenschap. De bijen leven dan in een bijenkast. De honing wordt op dezelfde manier als hierboven gemaakt.
De honingraten kunnen door de imker uit de kast gehaald worden. De imker verdooft de bijen om niet gestoken te worden. De imker brengt de honingraten naar een honing fabriek. Daar worden de honingraten door een machine gehaald. Deze machine zorgt ervoor dat de waslaag van de honing verdwijnt. Vervolgen wordt de honingraat in een centrifuge (een heel snel rondraaiende machine) gestoken. Door het ronddraaien wordt alle honing uit de cellen geslingerd. Daarna wordt honing gezeefd, om de laatste restjes bijenwas te verwijderen. Nu kan de honing in de pot.

bijen

Bijen behoren natuurlijk tot de klasse van de insecten. Bijen komen overal voor behalve in Antarctica. De bij en de mens kunnen het zeer goed met elkaar vinden. Dit komt natuurlijk omdat de bij de mogelijkheid heeft om honing te maken. Maar hierover straks meer.
De bijenkolonie
Niet alle bijen leven in een groep. Er zijn ook solitaire bijen.
Maar wij gaan eens kijken hoe een bijenkolonie werkt.
Een bijenvolk is een sterke sociale eenheid, waarbinnen de individuen gespecialiseerde taken vervullen. Elk volk heeft drie typen bijen:
-          De koningin: de koningin is vruchtbaar en zorgt voor het nageslacht.
-          Werksters: onvruchtbare vrouwelijke bijen die al het andere werk doen.
-          Darren: mannelijke bijen. Zij paren met de koningin en hebben daarna geen werk meer.

Insecten

Insecten behoren tot de klasse van de geleedpotigen. Insecten zijn vrijwel de grootste diergroep die er bestaat en komen bijna overal voor.
Insecten onderscheiden zich van andere geleedpotigen doordat:
-          Ze slechts zes poten hebben.
-          Hun lichaam bestaat uit drie delen.
Zes poten
Een insect heeft altijd zes poten. Hieruit kunnen we afleiden dat een spin niet tot de klasse der insecten hoort. Want de spin heeft acht poten. Hetzelfde geldt voor een duizendpoot. Deze laatste twee dieren behoren tot klassen apart (spinachtigen en duizendpotigen).
Het lichaam bestaat uit drie delen
Het lichaam van een insect is in drie gedeeld. Het eerste deel is ‘de kop’, het middelste deel is het ‘borststuk’ en het laatste deel is ‘het achterlijf’. Deze drie delen zijn niet altijd goed te zien. Soms zijn delen gesmolten of gespleten. Dit kan je goed zien bij lieveheersbeestjes.
De drie delen kan je zeer goed zien bij een mier:

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      
Andere eigenschappen die niet enkel toebehoren aan insecten
-          Uitwendig skelet
-          Koudbloedig

Weetjes
-          Insecten komen overal voor.
-          Insect komt van het Latijnse woord voor ‘ingesneden’. Dit verwijst naar de drie delen die we hierboven hebben besproken.